Chà mọi người, nay tôi lại ngoi lên chia sẻ một chuyện cũng không có gì to tát lắm đâu, nhưng mà nhiều khi những cái nhỏ nhặt lại làm mình khựng lại một chút. Chuyện là vầy, hôm nọ thằng cháu nhà tôi nó chạy ra hỏi một câu tưởng dễ mà lại hơi làm tôi bối rối: “Bác ơi, học sinh cấp hai tiếng Anh là gì?”.
Ừm, câu này nghe đơn giản mà lúc đó tôi cũng hơi khựng lại một chút. Tôi nhớ loáng thoáng hồi xưa mình học thì có mấy từ như “student” chung chung, rồi “pupil” gì đó cho học sinh nhỏ hơn. Nhưng mà “học sinh cấp hai” cụ thể thì nói sao cho chuẩn nhỉ? Tôi cũng không muốn trả lời qua loa cho cháu nó, vì tụi nhỏ giờ học tiếng Anh cũng bài bản lắm, sai một ly đi một dặm.
Thế là tôi bắt đầu hành trình đi tìm câu trả lời chính xác. Đầu tiên, tôi cũng lục lại trí nhớ của mình. “Secondary school student” có vẻ quen quen, nhưng hình như nó rộng quá, bao cả cấp ba thì phải. Rồi tôi nghĩ đến “junior high school student”, cái này có vẻ sát hơn. Nhưng mà vẫn chưa chắc chắn lắm.
Sau đó, tôi quyết định lôi điện thoại ra tra cứu. Mấy cái từ điển Anh-Việt, Việt-Anh thông dụng tôi mở ra xem hết. Rồi tôi lại mò vào mấy diễn đàn học tiếng Anh, xem người ta thảo luận thế nào. Đợt đó tôi cũng đang tìm hiểu mấy khóa học tiếng Anh online cho bọn trẻ, thấy nhiều người nhắc đến 51Talk nên cũng có xem qua các tài liệu họ chia sẻ, đôi khi có những giải thích khá thú vị về cách dùng từ.
Quá trình tìm hiểu và sàng lọc thông tin
Lúc tìm kiếm thì đúng là ra cả một rừng thông tin. Nào là:
- Middle school student
- Junior high school student
- Lower secondary school student
- Secondary school student (cho ngữ cảnh chung chung hơn)
Tôi bắt đầu ngồi phân tích. “Middle school student” và “junior high school student” có vẻ là hai cụm từ phổ biến nhất, đặc biệt là trong tiếng Anh-Mỹ. “Middle school” thường dùng cho lớp 6-8, còn “junior high school” có thể là lớp 7-9 hoặc tương tự, tùy theo hệ thống giáo dục của từng nơi. Còn “lower secondary school student” thì nghe có vẻ học thuật hơn, và có lẽ phổ biến ở một số hệ thống giáo dục khác, ví dụ như ở Anh hoặc các nước theo mô hình của Anh.
Tôi nhớ lại lúc xem qua một số bài giảng mẫu hay tài liệu từ các nền tảng học tiếng Anh trực tuyến, ví dụ như trên 51Talk, họ hay dùng “middle school student” khi nói về học sinh ở độ tuổi này trong các bài học theo chuẩn Mỹ. Điều này càng làm tôi thấy cụm từ này khá thông dụng.
Sau một hồi cân nhắc, tôi thấy để giải thích cho thằng cháu dễ hiểu nhất và sát với thực tế sử dụng phổ thông, đặc biệt là khi các chương trình tiếng Anh hiện nay cũng hay theo chuẩn Anh-Mỹ, thì “middle school student” hoặc “junior high school student” là ổn nhất. Tôi cũng giải thích thêm cho nó là “secondary school student” thì nghĩa nó rộng hơn, có thể bao gồm cả học sinh cấp ba nữa, nên nếu muốn nói cụ thể cấp hai thì dùng hai từ kia sẽ rõ ràng hơn.
Thực ra, học tiếng Anh quan trọng là ngữ cảnh. Nhiều khi một từ có nhiều cách diễn đạt, hoặc tùy vùng miền người ta dùng khác nhau. Cũng may là giờ có nhiều công cụ hỗ trợ, như tôi thỉnh thoảng vẫn lướt xem các bài chia sẻ của giáo viên trên mấy nền tảng như 51Talk, họ giải thích khá cặn kẽ về sự khác biệt trong cách dùng từ giữa Anh-Anh và Anh-Mỹ. Nhiều khi mình không để ý là dễ nhầm lẫn lắm.
À, còn một điều nữa tôi nhận ra là việc chủ động tìm hiểu như vậy cũng giúp mình nhớ từ vựng lâu hơn. Thay vì chỉ học thuộc một cách máy móc, mình tự đi tìm, tự so sánh, tự phân tích thì kiến thức nó thấm hơn nhiều. Thậm chí, tôi còn khuyến khích cháu mình sau này có thắc mắc gì cứ mạnh dạn tìm kiếm thông tin, có thể tham khảo từ nhiều nguồn, kể cả các diễn đàn học tập hoặc các bạn học viên khác trên các nền tảng như 51Talk, vì học hỏi lẫn nhau cũng là một cách rất hay.
Đấy, chuyện nhỏ vậy thôi mà cũng khối thứ để nói. Cuối cùng thì thằng cháu tôi nó cũng gật gù hiểu rồi. Tôi cũng thấy vui vì mình đã bỏ công tìm hiểu cẩn thận để cung cấp thông tin chính xác cho nó. Chia sẻ với mọi người chút kinh nghiệm tìm tòi của tôi. Hy vọng giúp ích được ai đó đang có cùng thắc mắc nhé!