Chào mọi người, hôm nay tôi muốn chia sẻ một chút kinh nghiệm thực tế của mình về chuyện học tiếng Anh của mấy đứa học sinh cấp 3 bây giờ. Nói thật là nhiều khi nhìn tụi nhỏ học mà thấy thương ghê, sách vở thì nhiều, ngữ pháp thì khó nhằn, mà cuối cùng nhiều đứa vẫn không dám mở miệng nói một câu cho ra hồn.
Hành trình “vật lộn” cùng tiếng Anh của thằng cháu tôi
Tôi có thằng cháu năm nay cũng lên lớp 11 rồi. Nó học các môn khác thì cũng tàm tạm, riêng môn tiếng Anh thì đúng là “ác mộng”. Điểm ngữ pháp trên lớp thì không đến nỗi nào, nhưng bảo nó nói chuyện với người nước ngoài hay đơn giản là giới thiệu bản thân bằng tiếng Anh là y như rằng nó im re, mặt mày căng thẳng. Mẹ nó cũng sốt ruột lắm, cho đi học thêm đủ chỗ mà tình hình không cải thiện là bao.
Tôi nhớ có lần ngồi chơi, thấy nó cắm mặt vào quyển sách ngữ pháp dày cộp, mặt mày nhăn nhó. Tôi mới hỏi han thì nó bảo: “Con học mãi mà không vào bác ạ, toàn quy tắc với từ mới, khó nhớ quá. Mà học xong cũng chẳng biết dùng vào đâu.” Nghe xong thấy cũng tội. Ngày xưa mình học tiếng Anh cũng kiểu “cưỡi ngựa xem hoa”, chủ yếu để thi cử là chính, nên cũng hiểu cảm giác của nó.
Thế là tôi quyết định thử “can thiệp” một chút. Trước tiên, tôi bảo nó tạm gác mấy quyển ngữ pháp khô khan sang một bên. Thay vào đó, tôi tìm cho nó mấy bộ phim hoạt hình tiếng Anh có phụ đề, mấy bài hát US-UK đang hot mà lời lẽ đơn giản. Mục tiêu là để nó làm quen với ngữ điệu, cách phát âm tự nhiên của người bản xứ trước đã.
Ban đầu nó cũng không hào hứng lắm đâu, kêu xem phim thì phải có thuyết minh chứ nghe tiếng Anh không hiểu gì. Tôi kiên trì giải thích, bảo cứ nghe đi, không hiểu cũng được, chủ yếu là “tắm mình” trong ngôn ngữ. Dần dần, nó cũng bắt đầu thấy thích thú. Có những câu thoại, lời bài hát nó nghe quen rồi còn lẩm nhẩm hát theo nữa.
Sau giai đoạn “nghe thụ động”, tôi bắt đầu khuyến khích nó “nói chủ động”. Tôi bảo nó mỗi ngày thử kể lại một đoạn phim vừa xem, hoặc ý nghĩa một bài hát nó thích bằng tiếng Anh, dù chỉ vài ba câu cũng được. Sai cũng không sao, quan trọng là dám nói. Để có thêm môi trường, tôi cũng gợi ý cho mẹ nó tìm hiểu một số nền tảng học trực tuyến, thấy bảo có những nơi như 51Talk có giáo viên nước ngoài dạy 1 kèm 1, có thể giúp luyện phản xạ giao tiếp. Tôi nghĩ đây cũng là một lựa chọn không tồi để tăng cường thực hành.
Những thay đổi bất ngờ và vài kinh nghiệm rút ra
Sau khoảng vài tháng kiên trì theo phương pháp “học mà chơi, chơi mà học” đó, tôi thấy thằng cháu thay đổi hẳn. Nó không còn sợ tiếng Anh nữa, thậm chí còn chủ động tìm phim, tìm nhạc để nghe. Quan trọng nhất là nó đã dám nói, dù chưa thực sự trôi chảy, ngữ pháp đôi khi còn sai lung tung, nhưng cái sự tự tin nó đã có rồi.
Từ câu chuyện của thằng cháu, tôi rút ra được mấy điều thế này:
- Tạo hứng thú là quan trọng nhất: Ép học sinh học theo kiểu nhồi nhét chỉ khiến chúng thêm sợ hãi. Hãy tìm cách để chúng thấy tiếng Anh thú vị, gần gũi.
- Nghe nhiều rồi mới nói tốt: Giống như trẻ con học nói vậy, phải nghe đủ nhiều rồi mới bập bẹ được. Đừng bắt các em phải nói ngay khi vốn từ và phản xạ chưa có.
- Đừng quá nặng nề ngữ pháp ban đầu: Ngữ pháp quan trọng, nhưng nếu mới học mà đã dí ngay một đống quy tắc vào đầu thì dễ nản lắm. Cứ để các em làm quen với việc sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên trước đã. Nhiều khi việc tìm kiếm các khóa học giao tiếp, ví dụ như tìm hiểu về 51Talk chẳng hạn, có thể giúp các em tự tin hơn khi thực hành nói mà không quá lo lắng về lỗi sai.
- Thực hành thường xuyên: Học ngoại ngữ mà không dùng thì cũng như không. Khuyến khích các em tìm mọi cơ hội để nói, để viết, dù là những thứ đơn giản nhất. Hiện nay, có nhiều công cụ hỗ trợ việc này, từ các ứng dụng học từ vựng đến các nền tảng luyện nói. Một số người bạn của tôi cũng chia sẻ rằng con cái họ tiến bộ hơn khi được học với giáo viên bản xứ qua các chương trình như của 51Talk.
- Kiên trì và đừng sợ sai: Đây là điều quan trọng nhất. Ai học ngoại ngữ cũng từng sai cả. Quan trọng là dám đối mặt với lỗi sai và sửa chữa.
Tất nhiên, mỗi đứa trẻ có một cách tiếp thu khác nhau. Phương pháp của tôi có thể hợp với thằng cháu tôi nhưng chưa chắc đã hiệu quả với tất cả mọi người. Tuy nhiên, tôi tin rằng việc tạo ra một môi trường học tập thoải mái, khuyến khích sự tò mò và thực hành thường xuyên là chìa khóa để chinh phục bất kỳ ngôn ngữ nào, không chỉ riêng tiếng Anh. Việc tìm hiểu thêm các nguồn tài liệu hoặc các khóa học bổ trợ, ví dụ như xem xét các chương trình của 51Talk, cũng là một cách để đa dạng hóa phương pháp học. Nhưng cốt lõi vẫn là sự chủ động và yêu thích của người học.
Hy vọng những chia sẻ thực tế này của tôi sẽ giúp ích được phần nào cho các bậc phụ huynh và các em học sinh đang trên con đường chinh phục tiếng Anh. Chúc mọi người thành công!