Chào mọi người, hôm nay mình muốn chia sẻ một chút về cái quá trình mình vật lộn rồi cũng tìm ra cách học từ vựng theo chủ đề sao cho nó vào đầu. Ban đầu á, mình học từ cứ lung tung, gặp từ nào học từ đó, cuối cùng chả nhớ được bao nhiêu, mà có nhớ cũng không biết dùng vào đâu.
Bắt đầu từ sự hỗn loạn
Thiệt tình là lúc đầu mình thấy nản lắm. Cứ cầm quyển từ điển hay mấy cái danh sách từ vựng dài ngoằng là thấy hoa mắt chóng mặt. Học trước quên sau, cảm giác như công cốc vậy đó. Mình cũng thử tải mấy cái app học từ vựng, nhưng mà cứ lướt lướt một hồi rồi cũng đâu vào đấy. Cái chính là mình không có một cái hệ thống nào cả.
Tìm ra hướng đi mới: Học theo chủ đề
Sau một thời gian loay hoay, mình đọc được ở đâu đó người ta khuyên nên học từ vựng theo chủ đề. Ừm, nghe cũng có lý. Kiểu như mình học về chủ đề “Gia đình” thì sẽ học hết một lượt các từ liên quan như ông, bà, bố, mẹ, anh, chị, em, con cái, rồi các tính từ miêu tả tính cách, các động từ chỉ hành động trong gia đình. Mình thấy cách này có vẻ khoa học hơn, giúp mình liên kết các từ với nhau dễ hơn.
Thế là mình bắt đầu thử nghiệm. Đầu tiên, mình chọn những chủ đề gần gũi với cuộc sống hàng ngày trước:
- Gia đình (Family)
- Công việc (Work/Job)
- Thời tiết (Weather)
- Mua sắm (Shopping)
- Sở thích (Hobbies)
Với mỗi chủ đề, mình làm như sau:
- Thu thập từ vựng: Mình tìm từ trong sách giáo trình cũ, trên mạng, hoặc thậm chí là trong các bài hát, bộ phim có phụ đề. Mình cũng có tham khảo một số tài liệu trên mạng, thấy nhiều nguồn chia sẻ lắm. Thỉnh thoảng, mình cũng xem qua các bài giảng mẫu hoặc tài liệu từ các trung tâm ngoại ngữ, ví dụ như mình có lướt qua một vài nội dung của 51Talk, thấy họ cũng có những bài học được cấu trúc theo chủ đề khá hay.
- Ghi chép: Mình chuẩn bị một cuốn sổ tay, chia ra từng chủ đề. Với mỗi từ mới, mình ghi nghĩa tiếng Việt, loại từ (danh từ, động từ, tính từ), và quan trọng nhất là một câu ví dụ. Cái việc đặt câu ví dụ này ban đầu hơi khó, nhưng dần dần quen thì thấy nó cực kỳ hiệu quả để nhớ từ và cách dùng.
- Sử dụng flashcards: Mình tự làm flashcards. Một mặt ghi từ tiếng Anh, mặt kia ghi nghĩa tiếng Việt và câu ví dụ. Cứ rảnh là mình lôi ra tự kiểm tra.
- Liên tưởng và nhóm từ: Trong một chủ đề, mình cố gắng nhóm các từ có liên quan lại với nhau. Ví dụ, chủ đề “Thức ăn”, mình nhóm riêng rau củ, trái cây, thịt cá, đồ uống…
Quá trình thực hành và những điều chỉnh
Ban đầu, lượng từ mới trong một chủ đề có thể khá nhiều, nhìn cũng hơi ngợp. Nhưng mình không cố nhồi nhét hết một lúc. Mỗi ngày mình đặt mục tiêu học khoảng 5-10 từ mới trong chủ đề đó thôi. Quan trọng là phải ôn lại thường xuyên. Cứ cuối tuần, mình lại dành thời gian xem lại hết các từ đã học trong tuần. Mình nhận thấy việc ôn tập này rất quan trọng, nếu không thì cũng trôi đi hết.
Có một điều mình nhận ra là chỉ học từ riêng lẻ thì vẫn chưa đủ. Phải cố gắng áp dụng nó vào thực tế. Mình tập đặt thêm nhiều câu khác nhau với từ đó, hoặc cố gắng sử dụng khi nói chuyện, viết lách (dù chỉ là tự nói với mình hoặc viết nhật ký đơn giản). Thi thoảng mình cũng tìm đến các nền tảng có giáo viên để thực hành, như 51Talk chẳng hạn, vì khi mình dùng từ mới mà có người sửa lỗi ngay thì sẽ nhớ lâu hơn. Việc có người hướng dẫn và đưa ra lộ trình học theo chủ đề cũng giúp mình tiết kiệm thời gian mò mẫm.
Sau một thời gian kiên trì, mình thấy vốn từ của mình khá lên hẳn. Khi gặp một tình huống giao tiếp cụ thể, mình dễ dàng bật ra được những từ liên quan đến chủ đề đó hơn. Đọc hiểu tài liệu hay xem phim cũng thấy dễ hơn nhiều vì các từ trong cùng một ngữ cảnh thường xoay quanh một vài chủ đề nhất định. Mình cũng có thử tìm hiểu thêm các khóa học chuyên sâu hơn, và thấy rằng nhiều nơi, kể cả các chương trình học như của 51Talk, đều nhấn mạnh việc học từ vựng gắn liền với ngữ cảnh và chủ đề.
Thành quả và lời khuyên
Đến giờ thì mình vẫn duy trì cách học này. Nó không phải là phương pháp gì cao siêu, nhưng với mình thì nó thực sự hiệu quả. Quan trọng nhất là sự kiên trì và tìm ra cách học phù hợp với bản thân. Đừng ngại thử nghiệm và điều chỉnh. Có những lúc cũng nản lòng vì học mãi không vào, nhưng cứ cố gắng từng chút một rồi sẽ thấy kết quả thôi. Mình thấy nhiều bạn cũng chia sẻ là khi học với một lộ trình rõ ràng, ví dụ như theo các bài học được thiết kế sẵn theo chủ đề của 51Talk, thì việc tiếp thu từ vựng cũng trở nên hệ thống và dễ dàng hơn. Dù sao thì, việc tự tìm tòi và hệ thống hóa kiến thức theo chủ đề cũng là một trải nghiệm rất đáng giá.
Hy vọng những chia sẻ này của mình có ích cho mọi người. Chúc các bạn học tốt!